Nvidia heeft met de introductie van de GeForce RTX 4060 een nieuwe generatie videokaarten beschikbaar gemaakt voor het grote publiek. Na de uitrol van de absolute topmodellen eind vorig jaar, daalt de fabrikant nu af naar het segment waar de aantallen worden gemaakt: 1080p-gaming. Met een adviesprijs van 329 euro moet deze kaart de harten winnen van de gemiddelde pc-gamer, die volgens statistieken van Steam nog altijd massaal op full-hd-resolutie speelt. Tegelijkertijd vraagt de actualiteit om aandacht voor de softwarekant, want een recente Windows-update gooide roet in het eten voor veel RTX-gebruikers, iets wat Nvidia nu met een spoedreparatie heeft opgelost.

De AD107: Een opvallende keuze voor desktop

Wie bekend is met de interne codenamen van Nvidia, zal bij de specificaties van de RTX 4060 wellicht even fronsen. Het bedrijf kiest voor de AD107-gpu, de kleinste chip gebaseerd op de Ada Lovelace-architectuur. Historisch gezien werden kaarten in de x60-klasse, zoals de GTX 1060 en RTX 3060, uitgerust met een zwaardere ‘106’-chip. Dat Nvidia nu de AD107 van stal haalt – die we ook terugzien in laptopvarianten – kan worden uitgelegd als een vorm van ‘krimpflatie’.

Dit betekent concreet dat de kaart beschikt over 3072 CUDA-cores. Hoewel dit minder is dan bij zijn voorganger, de RTX 3060, en de geheugenbus is teruggebracht naar een relatief smalle 128-bit, gokt Nvidia volledig op de efficiëntie van de nieuwe architectuur. De aanzienlijke vergroting van het L2-cachegeheugen, van 3MB naar 24MB, moet voorkomen dat de bandbreedte een knelpunt vormt. Het doel is duidelijk: een zuinigere kaart die dankzij slimmigheden toch beter presteert.

Testverantwoording en beschikbaarheid

Om de daadwerkelijke potentie van deze nieuwe kaart te meten zonder dat andere componenten de rem erop zetten, zijn de prestaties geëvalueerd op een high-end testsysteem. Hierbij is gebruikgemaakt van een watergekoelde Intel Core i9-13900K processor, overgeklokt naar 5,5GHz, waarbij de energiezuinige e-cores zijn uitgeschakeld om variabiliteit te voorkomen. In combinatie met snel DDR5-7200 geheugen krijgt de gpu hiermee alle ruimte.

De RTX 4060 ligt inmiddels in de winkels, waarbij diverse fabrikanten hun eigen varianten aanbieden. Er is geen ‘Founders Edition’ van Nvidia zelf; consumenten zijn aangewezen op modellen van partners zoals Gigabyte, wiens Windforce OC-editie als referentie is gebruikt. Dankzij ondersteuning voor moderne technieken zoals DLSS 3 en AV1-encoding is de kaart op papier in ieder geval toekomstbestendig.

Cruciale software-update voor RTX-gebruikers

Dat zelfs de beste hardware afhankelijk is van stabiele software, bleek recentelijk na een problematische update van Microsoft. Een verplichte beveiligingsupdate voor Windows 11 (KB5066835), gericht op versies 24H2 en 25H2, zorgde onverwacht voor enorme prestatieproblemen bij gamers met een GeForce RTX-kaart. Zonder waarschuwing konden framerates in specifieke titels plotseling halveren, wat leidde tot een schokkerige en onspeelbare ervaring.

Nvidia heeft hierop snel gereageerd met de uitrol van de GeForce Hotfix Display Driver, versie 581.94. Deze driver is specifiek bedoeld om de bug in Windows 11 te omzeilen en de communicatie tussen het besturingssysteem en de grafische kaart te herstellen. Het is een essentiële download voor iedereen die zijn systeem up-to-date houdt en merkt dat games niet meer zo soepel lopen als voorheen.

Direct effect op gamingprestaties

De impact van de Windows-bug was niet mals. Uit diverse tests en meldingen van gebruikers bleek dat games zoals Assassin’s Creed Shadows, Rise of the Ronin en Valheim zwaar getroffen werden. In een specifiek voorbeeld zakte de framerate in Assassin’s Creed Shadows van een soepele 150 FPS naar een haperende ervaring.

Na installatie van de hotfix 581.94 schoten de prestaties in datzelfde scenario terug omhoog naar ruim 220 FPS. Dit bevestigt dat de haperingen puur softwarematig waren en dat de hardware niet de limiterende factor was. Voor bezitters van zowel de gloednieuwe RTX 4060 als oudere RTX-modellen is het installeren van deze driver dan ook de eerste stap om de volledige rekenkracht van hun systeem weer te benutten.