Het is inmiddels meer dan een maand geleden dat Microsoft op 14 oktober jl. de stekker uit Windows 10 trok, een beslissing die bij velen nog altijd gevoelig ligt. Uit diverse rapporten blijkt dat door deze stap naar schatting 400 miljoen pc’s plotseling zonder officiële ondersteuning zijn komen te zitten. Gebruikers staan hierdoor voor een lastig dilemma: overstappen naar Windows 11 (mits de hardware dat toelaat), betalen voor het Extended Software Updates (ESU)-programma om de levensduur met een jaar te rekken, of onbeschermd doorgaan met alle beveiligingsrisico’s van dien. Er is echter nog een vierde optie die aan populariteit wint: het volledige Windows-ecosysteem de rug toekeren.

Vlucht naar alternatieven

Terwijl de stofwolken rondom het pensioen van Windows 10 nog nauwelijks zijn opgetrokken, wijzen recente cijfers op een interessante trend. Een aanzienlijke groep gebruikers lijkt zijn heil te zoeken bij Linux. Een sprekend voorbeeld hiervan is Zorin OS, een distributie die onlangs de grens van één miljoen downloads passeerde. Opvallend genoeg claimt de ontwikkelaar dat maar liefst 78 procent van die downloads – oftewel zo’n 780.000 stuks – afkomstig was van Windows-apparaten.

Hoewel dit niet automatisch betekent dat al deze gebruikers definitief zijn overgestapt – TechRadar merkt terecht op dat nieuwsgierigheid vaak een rol speelt en niet elke download leidt tot installatie – is het signaal duidelijk. Zorin OS presteert goed op oudere hardware en biedt een interface die vertrouwd aanvoelt voor Windows-veteranen. Dit staat in schril contrast met de discussie over geplande veroudering die is opgelaaid door de strenge systeemeisen van Microsoft. Organisaties zoals ‘End of 10’ spelen hier handig op in door actief campagne te voeren voor een overstap naar Linux, waarbij het gebrek aan advertenties en telemetrie-tracking als grote pluspunten worden gepresenteerd.

Trage acceptatie Windows 11

Microsoft zelf lijkt ondertussen vastberaden om Windows 11 te transformeren in een door AI aangedreven besturingssysteem, een zogeheten ‘agentic AI OS’. Deze visie wordt echter niet door iedereen met open armen ontvangen en dat is terug te zien in de cijfers. Dell, een van de grootste pc-fabrikanten ter wereld, schetst een somber beeld over de overstapbereidheid van consumenten.

Tijdens de presentatie van de kwartaalcijfers (Q3 FY26) liet Jeffrey Clarke, COO van Dell, zich ontvallen dat de adoptie van Windows 11 aanzienlijk trager verloopt dan bij zijn voorganger. “We hebben de transitie naar Windows 11 nog lang niet voltooid,” aldus Clarke. “Als je het vergelijkt met het einde van de ondersteuning van het vorige OS, lopen we op dit moment 10 tot 12 punten achter op waar we destijds stonden.”

De hardware-barrière

Een cruciaal obstakel in dit verhaal zijn de hardwarevereisten. Clarke merkte op dat wereldwijd zo’n 500 miljoen pc’s niet voldoen aan de specificaties voor Windows 11. Hoewel de overige systemen in theorie geen upgrade nodig hebben, betekent dit in de praktijk dat een half miljard computers op termijn vervangen moet worden. Toch verwacht Dell geen explosieve stijging in de verkoop; Clarke hintte zelfs op “ruwweg vlakke” verkoopcijfers in de nabije toekomst. Hij gaf geen specifieke reden, maar het impliceert dat de animo om te investeren in nieuwe Windows 11-machines lauw is.

Ondanks de klachten van gebruikers over kinderziektes in Windows 11 – waar overigens aan gewerkt wordt – blijft Microsoft zwaar inzetten op kunstmatige intelligentie om twijfelaars over de streep te trekken. Zowel Dell als AMD volgen dit spoor door AI-tools prominent in de markt te zetten. Het is echter de vraag of deze strategie voldoende is om het tij te keren, zeker nu blijkt dat een groeiende groep gebruikers liever kiest voor de privacy en eenvoud van Linux dan voor de AI-ambities van Redmond.